Eerbetoon aan de rub-a-dub met U-Brown en Eek-A-Mouse op Smile! Peace Celebration in Vizit

Zijn de meeste subgenres of voorlopers van reggae zoals ska, rocksteady, roots en dub nogal goed herkenbaar, dan is dat bij rub-a-dub wel anders en dit wat illustere begrip in de reggae wordt dan ook door veel mensen op een andere manier ingevuld. Maar onthoud vooral: ain’t no truth, only version! 

Een kleine persoonlijke anekdote:

In de tweede jaarhelft van 1986 zat ik in het eerste middelbaar op het Antwerpse Kiel en mijn kerstrapport was een onverhoopte meevaller. Mijn ouders waren zo blij dat ik werd beloond met mijn allereerste CD. Het ging reggae worden, dat had ik al beslist. En Bob Marley stond ook al vast, ik moest enkel nog kiezen welk album het zou worden. Ik koos uiteindelijk voor ‘Uprising’ omdat de geweldige hoesillustratie van Neville Garrick indruk op me maakte. De CD bevatte ook een boekje met daarin de teksten van alle nummers. Veel verstond ik daar nog niet van want de lessen Engels waren toen pas voorzien in het tweede middelbaar. Het gevolg was dat ik elk woord dat ik niet verstond in een woordenboek moest opzoeken om toch een beetje te begrijpen wat Bob zong. En bij het derde nummer ‘Bad Card’ was het prijs:

I want to disturb my neighbour
Cause I’m feeling so right
I want to turn up my disco
Blow them to full watts tonight

Daar kon ik mij nog wel iets bij voorstellen, maar het daarop volgende “In a rub-a-dub style (4x)” stond niet meer in mijn woordenboek. Er zat dan ook niets anders op dan het te vragen aan mijn vader, de enige die het eventueel kon weten. Hij nam het boekje vast, las de tekst en nam een diepe trek van zijn rode Belga-filter sigaret waarna hij de rook langzaam langs de neus weer liet ontsnappen. Enigzins verbaasd keek hij me aan en zei: “Dat weet ik niet!”. De rub-a-dub style is voor mij dus lang een mysterie gebleven.

Ondertussen beschouw ik rub-a-dub vooral als de reggae die heel populair was in de periode tussen 1978 (oprichting van de Roots Radics) en 1985 toen de Sleng Teng riddim van Wayne Smith definitief het digitale tijdperk inluidde. Een reggae-frame dat minder strak aanvoelt als rootsreggae en meer ruimte biedt aan de muzikanten en dan vooral aan de vocale strapatsen van de zangers en/of deejays. Een subgenre, of strekking, waarbij ook de teksen vaak (maar zeker niet altijd) minder serieus waren dan voorheen en soms zelf vlakaf platvloers. Met andere woorden de periode die we achteraf Early Dancehall zijn gaan noemen met vedetten als Yellowman, Billy Boyo, Toyan, Michigan & Smiley, Sister Nancy, Leroy Smart…. En dus ook U-Brown en Eek-A-Mouse.

Wanneer we zondagavond de Vizit binnenkomen valt meteen op dat er geen enkel instrument op het podium staat. Het wordt een track-driven show gehost door het Franse Irie Ites. Een setlist krijgen we niet te pakken, en als we het vragen aan mister Irie Ites himself, toch de ceremoniemeester die alle riddims netjes aan elkaar zal rijgen, gebaart die van krommenaas. We moeten het dus stellen met wat we zelf herkennen en kunnen noteren.

Het is U-Brown die het feest mag openen en de grote slanke deejay heet ons welkom op de riddim van Willie Williams’ ‘Armagideon Time’ meteen gevolgd door ‘Tu Sheng Peng’ met die geweldige quote: “I play rub-a-dub all the time…”. Na wat heerlijke “dirlie-dirlie-dongs”, zingt hij: “It was a cool and breezy Sunday afternoon…”, en herkennen we de Full Up riddim. U-Brown laat zich kennen als een echte ganjaman en aarzelt niet om dat kenbaar te maken door publiekelijk een spliff op te steken. De veteran deejay staat centraal op het podium en weet het publiek uitstekend te bespelen. Terwijl hij oproept tot eenheid tussen “black & white people” zet hij ‘Raggamuffin’ in.

Tussendoor stelt hij ook zijn nieuwe CD ‘Still Chanting Rub-A-Dub’ voor die werd geproducet door Irie Ites. Iets verder in de set herkennen we nog ‘Rootsman Party’ en ‘Original Ganja Man’, meteen het perfecte excuus om opnieuw zijn spliff aan te steken. Met ‘Run Come Dance’ komt er dan alweer een eindpunt aan een set vol vuur, passie en energie.

Dan is het tijd voor Eek-A-Mouse. De man die samen met Yellowman in het cruciale reggaejaar 1981 in het gigantische gat wist te springen dat achterbleef na het overlijden van Bob Marley. Met ‘Wa-Do-Dem’ heeft hij een ronduit legendarische plaat gemaakt in zijn kenmerkende en onnavolgbare singjay-stijl. Nadien volgden nog albums die vooral leuk waren voor fans en verzamelaars, maar die nooit meer de impact van ‘Wa-Do-Dem’ evenaarden. Hij teert dus al meer dan 40 jaar op zowat dezefde deuntjes en dat merk je ook tijdens de show.

Uiteraard verschijnt the tallest mouse zoal steeds weer excentriek uitgedost op het podium terwijl hij zijn set opent met ‘Long Time Ago’. Hij draagt naast een dwaze bril ook een grote rode jas met een wit hemd en een grote hoed met een pluim erop die langs rechts opstaat en aan de linkerzijde afloopt; een outfit die hem wat de allures geeft van een Franse musketier uit de zeventiende eeuw en ongetwijfeld een knipoog is naar zijn album ‘Mouseketeeer’ (Greensleeves Records, 1984, red.).

Eek zoekt meteen contact met het dolenthousiaste publiek met de vraag: “How are you fee- eeling?”. Ik vrees even voor een oeverloos héén en weer spelletje, maar dat blijft gelukkig beperkt. We herkennen ‘Noah’s Ark’ dat overgaat in ‘Operation Eradication’ terwijl hij zijn bril weggeeft aan jonge fans die vooraan staan. ‘Assasinator’ en een dubby uitgesponnen versie van ‘Do You Remember’ volgen, waarna de zanger zich met een duidelijke: “Free Palestine!” uitspreekt over wat er gaande is in het Midden-Oosten. Dan volgt met ‘Wa-Do-Dem’ de eerste van zijn twee megahits. En zoals we al vaak gezien hebben bij zijn concerten zingt hij hoe langer hoe minder zelf en geeft hij de microfoon gewoon door aan het publiek. Wie op de eerste rij staat kan dan zelf eens “a-wa-do-dem-a-wa-do-dem-dem-dem” voor de hele zaal zingen of brullen. Ik zit helemaal aan de rechterzijde van het podium en ben blij dat de micro ergens haverwege blijft hangen. Eek-A-Mouse vindt het allemaal best fijn en neemt zowaar even zijn gsm om het tafereel te filmen waarna hij een eerste keer van het podium verdwijnt.

Als hij terugkomt heeft hij zich omgekleed en ziet er nu weer eerder uit als een koning of prins uit een Disney-sprookje. ‘Run Away’ wordt ingezet en deze keer blijft het niet bij handjes schudden met de fans op de eerste rij, want enkele jongedames worden op het podium getrokken om mee te dansen.  

U-Brown komt nog even meezingen en even later volgt met ‘Ganja Smuggling’ dan het slotnummer dat door Irie Ites helemaal wordt uitgesponnen en waarbij iedereen die erop geraakt mee op het podium mag. Zeker bij de dub-outro valt het gemis aan muzikanten op, want hoewel Irie Ites het vak tot in de puntjes beheerst, klinkt zo’n track vaak toch iets te afgelikt en voorspelbaar.

Wij hebben genoten van dit rub-a-dub avondje, en was dit een clash geweest, dan had U-Brown die duidelijk op punten gewonnen. De oude deejay zat nog vol vuur en passie, wat echter niet van Eek-A-Mouse kan gezegd worden.

Foto’s: © Peter Verwimp