De driedelige film, uitgebracht in eigen beheer, heeft iets weg van de serie ‘Strain Hunters’, over cannabiskenners die wereldwijd afgelegen plantages bezoeken, op zoek naar onbekende soorten. Niet zo vreemd natuurlijk, als je op stap bent met Mister Strainhunter in persoon, Simon, en als je weet dat ‘Strain Hunters’ deze trip ook gefinancierd heeft. Alleen blijkt de drie weken durende reis in ‘Congo, The Lost Tale’ een stuk boeiender en avontuurlijker dan de gedroomde bestemming.
Christokongo is de roepnaam van Christophe Nkosimaku, een naam die hij kreeg toegekend door een traditionele Congolese gemeenschap. Na een vierdaags zuiveringsritueel en een ceremonie ter ere van de voorouders, viel plots de eerste regen van het seizoen. “De mensen werden zot,” zegt Christophe. Nkosimaku is de naam van de mens die ooit het vuur ontdekt heeft, de Fire Starter.
Congolese Rasta’s
De ontmoeting met de rasta’s van de Fédération des Rastas du Congo (FERACO) is hartelijk en bijna aandoenlijk. Het beetje Engels dat ze spreken, heeft een Jamaicaanse tongval en om de haverklap roept iemand: “Rastafari!”. Ze dragen shirts met groen-geel-rode motieven en weelderige afbeeldingen van Haile Selassie. En met Simon en Christophe, zelf beiden voorzien van weelderige dreadlocks, delen ze natuurlijk ook hun liefde voor ganja of “bangi”.
De twee hebben elk een Go Pro-camera mét selfiestick, wat veel dynamisch beeldmateriaal oplevert, ook al razen we soms minutenlang door de savanne op een motor, of varen we in grote prauwen mee over rivieren die geen einde kennen.
Cannabiswouden
Toen de Portugezen hier een kleine 500 jaar geleden voor het eerst de binnenlanden kwamen verkennen, troffen ze daar hele cannabiswouden aan. De plant groeide er wellicht sinds mensenheugenis, en de plaatselijke bevolking wist ook wat ze ermee aan moest, van de vezels tot de bloemen.
Vandaag moet je dagenlang reizen om een plantage van enige omvang te zien, zo beseften Simon en Christophe algauw. Dat “bangi” of “likaya” in de loop van de 20ste eeuw ook in Congo een slechte naam kreeg, was een van de kwalijke gevolgen van de kolonisering (door de Belgen!) en de toepassing van internationale wetgeving.
Gewapende militairen
Onderweg moet er vaak (en soms lang) onderhandeld worden. Met chefs, met agenten, met gewapende militairen en burgerwachten, met dorpsoudsten… We zijn de bevoorrechte getuigen van openhartige gesprekken. Simon en Christophe maken geen geheim van hun missie, maar dat betekent niet dat ze zomaar toegang krijgen tot plantages of voorraadkamers. De verkiezingen zijn in aantocht, en ook dat maakte sommige mensen nerveus. Buiten hun paspoort hebben de Strain Hunters geen officieel document om hun doen en laten te rechtvaardigen. Telkens opnieuw moeten ze hetzelfde verhaal vertellen, in geuren en kleuren.
Mindblowing
Eén keer, in een dorpje in het midden van nergens, krijgen ze na drie dagen onderhandelen eindelijk concrete aanwijzingen. Om amper een paar kilometer verder aangehouden te worden door een geïmproviseerde militie die geld eist.
Af en toe diepen de locals daadwerkelijk een voorraad ganja op, vers en geurig, donkergroen van kleur, en bij consumptie amper brandend, eerder smeulend. “Mindblowing,” oordeelt Simon na een flinke hijs aan een oude houten bong, volgens hem het bewijs dat de consumptie van cannabis in Congo een eeuwenoude traditie moet zijn.
Verlepte planten
We belanden uiteindelijk wel degelijk in een ganjaveld, waar een lokale herbalist zijn planten cultiveert. Simon drukt zijn waardering uit en geeft de man enig advies, dat in dank aanvaard wordt.
In de tweede aflevering vliegen de twee van het westen van Congo naar het verre
Kisangani, naar
Orientale, volgens velen het Westmoreland van de regio, waar de beste ganja vandaan komt. De trip kent voorlopig niet het verhoopte resultaat, op een paar verlepte planten na; daarvoor is het wachten op deel 3 van deze bijzondere documentaire, in alle opzichten een organisch werkstuk. De twee hoofdrolspelers geven commentaar in gemonteerde interviews, zoals gebeurt in veel professionele documentaires.
Marcus Gad, Eek-A-Mouse
Nog een woordje over de soundtrack: die varieert van traditionele Congolese muziek en nyahbinghi tot Marcus Gad en ‘Ganja Smuggling’ (Eek-A-Mouse) in drum & bass style. Op zich al reden genoeg om te blijven kijken. En alle artiesten hebben persoonlijk hun toestemming gegeven om de muziek te gebruiken.
De volledige vierdelige documentaire verschijnt vanaf 20 april (4/20!) op
YouTube.
