Agoteak - Agoteak (Agoteak/A-Lone Productions)

Agoteak is zowel de naam van deze zevenkoppige band rond en bassist Lander ‘Ilarbass’ Ilarraz en vocalist Iker ‘Beñaranks’ Beñaran, dit debuutalbum en hun platenlabel, en is de Baskische benaming voor groepen gemarginaliseerde verschoppelingen die in het zuidwesten van Frankrijk Cagots werden genoemd en in het noorden van Spanje Agotes.

Er bestaat geen zekerheid waarom deze mensen werden uitgesloten van de samenleving, maar de meest gangbare hypothese is dat het ging om afstammelingen van leprozen. Ze werden gedwongen apart te wonen ver buiten de dorpen, mochten niet in herbergen of winkels komen en het werd hen verboden in het dorp voedingsmiddelen aan te raken of de dorpspomp te gebruiken. Vergelijkbaar met de Joden, die vaak gedwongen werden een davidster te dragen, werden de Agoteak verplicht een Y-vormig, eendenvoet-symbool op hun kleding te dragen, en als eerbetoon verwerkte Agoteak dat in het logo van de bandnaam.

Agoteak mochten ook enkel bepaalde beroepen uitoefenen die als minderwaardig werden beschouwd, zoals timmerman of steenhouwer. Ironisch genoeg wordt het ambachtelijke werk dat de Agotes eeuwenlang slechts uit noodzaak mochten verrichten, vandaag erkend als volwaardige kunst en cultureel erfgoed. Een van de bekendste hedendaagse Agoteak-kunstenaars is Xabier Santxotena, die in Arizkun (Navarra) het Santxotena Park-Museum oprichtte. Voor de achterflap van dit album gebruikte Agoteak een afbeelding van één van zijn bekendste houtsculpturen.

In de tracklist van dit showcase-album, vier vocal cuts en evenveel dubs. Het zal niet voor iedereen een referentie zijn, maar voor ons riep het stemgeluid van leadvocalist Iker Beñaran meteen herinneringen op aan de Catalaanse reggaeband Txilum.

Opener ‘Aldarri’, wat zich uit he Baskisch laat vertalen als “strijdkreet”, is een oproep tot verzet tegen een onrechtvaardig economisch systeem en om met solidariteit te een rechtvaardigere wereld op te bouwen, en in ‘Etsaia’ (“de vijand”) heeft Agoteak het dan weer over het vijandbeeld dat van migranten geschetst wordt en de xenofobie die daarmee gepaard gaat. Enkel in ‘Mr Jackson’, een aanklacht tegen machtsfiguren die hun positie misbruiken, zijn ook enkele flarden Engels te horen.

Zoals ze zelf stellen: “From Jamaica to the Basque Country, cultural resistance through music!”